بلاکچین ( blockchain ) چیست ؟ انواع و کاربردها

اگر بخواهیم بلاکچین را به صورت بسیار ساده و روان توضیح دهیم ، بلاکچین یک سیستم توزیع شده  برای ذخیره و انتقال اطلاعات است که برای بسیاری از کاربردها، به ویژه برای ارزهای دیجیتالی  مانند بیتکوین استفاده می‌شود. در بلاکچین، اطلاعات بصورت بلوک‌هایی ذخیره می‌شوند که هر بلوک شامل یک مجموعه از تراکنش‌ها و یک هش است که به بلوک قبلی مرجع دارد. به این ترتیب، بلاک‌ها به صورت یک زنجیره پیوسته (chain) به هم پیوسته‌اند، که به بلاکچین مشهور شده است.

وقتی یک تراکنش جدید در شبکه بلاکچین انجام می‌شود، این تراکنش به عنوان یک بلاک جدید به شبکه اضافه می‌شود. برای این کار، شبکه از یک الگوریتم به نام ماینینگ استفاده می‌کند. در این روش ماینرها با حل یک مسئله ریاضی پیچیده، سعی می‌کنند بلاک جدید را به زنجیره بلاکچین اضافه کنند. هر ماینری که این مسئله را با موفقیت حل کند، بلاک جدید را به شبکه ارسال می‌کند و سایر ماینرها  همچنین می‌توانند این بلاک را تأیید کنند و به زنجیره اضافه کنند. بعد از این کار، بلاک جدید به صورت پایدار در زنجیره بلاکچین ذخیره می‌شود و تمامی تراکنش‌های موجود در آن بلاک و همچنین تمامی تراکنش‌هایی که قبلاً در بلاک‌های دیگر وجود داشتند، به صورت دائمی در شبکه ذخیره می‌شوند.

بلاکچین به دلیل اینکه اطلاعات در آن به صورت توزیع شده و بدون وجود واسطه‌ای  به روزرسانی می‌شوند، امنیت بالایی دارد و تلاش برای تغییر اطلاعات در آن بسیار سخت است. به همین دلیل، بلاکچین برای بسیاری از کاربردها، به عنوان یک روش امن برای ذخیره اطلاعات و انجام تراکنش‌ها استفاده می‌شود.

انواع بلاکچین های موجود :

در حال حاضر، سه نوع اصلی بلاکچین وجود دارد:

بلاکچین عمومی (Public Blockchain)، بلاکچین خصوصی (Private Blockchain) و بلاکچین نیمه عمومی یا مختلط (Hybrid Blockchain).

1. بلاکچین عمومی (Public Blockchain): در این نوع بلاکچین، هر شخصیتی می‌تواند به شبکه متصل شده و تراکنش‌ها را انجام دهد و بر روی بلوکچین ذخیره شوند. هیچ محدودیتی برای شرکت کنندگان در این شبکه وجود ندارد و همه قادر به مشاهده زنجیره بلاکچین هستند. بیتکوین یکی از مشهورترین مثال‌های بلاکچین عمومی است.

2. بلاکچین خصوصی (Private Blockchain): در این نوع بلاکچین، فقط یک گروه محدودی از افراد می‌توانند به شبکه متصل شده و تراکنش‌ها را انجام دهند و بر روی بلوکچین ذخیره شوند. به عبارت دیگر، شبکه تنها برای استفاده داخلی یک سازمان یا گروه ایجاد شده است. این نوع بلاکچین برای کاربردهایی مانند ایجاد زنجیره تأمین داخل سازمانی یا به‌کارگیری بلاکچین در صنعت بیمه مناسب است.

3. بلاکچین نیمه عمومی یا مختلط (Hybrid Blockchain): در این نوع بلاکچین، بخشی از زنجیره بلاکچین به صورت عمومی در دسترس است، در حالی که بخش دیگری خصوصی است. این نوع بلاکچین برای کاربردهایی مناسب است که نیاز به اطمینان حاصل از بخش‌هایی از زنجیره بلاک‌چین باشد که در دسترس عمومی هستند، در حالی که بخش‌های دیگری از زنجیره باید برای استفاده محدود شوند.

با توجه به مزایای بلاک‌چین در امنیت و شفافیت، انواع مختلف بلاک‌چین به‌طور گسترده‌ای در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آیا بلاکچین فقط برای ارزهای دیجیتالی مانند بیتکوین استفاده می‌شود؟

استفاده از بلاکچین محدود به ارزهای دیجیتالی مانند بیتکوین نیست و در واقع، بلاکچین به عنوان یک فناوری پایه، برای بسیاری از کاربردها استفاده می‌شود. بلاکچین به دلیل امنیت بالایی که ارائه می‌دهد، قابلیت تحمل خطا و تغییریافتگی، شفافیت و عدم وابستگی به واسطه‌های مرکزی، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برخی از کاربردهای بلاکچین عبارتند از:

– انتقال پول و ارزهای دیجیتالی

– ثبت دارایی‌های دیجیتالی مانند املاک و خودروها

– ایجاد سیستم‌های هویت‌دهی و امنیتی

– ردیابی محصولات و زنجیره تأمین

– بهبود فرآیندهای تجاری مانند بیمه و بانکداری

– استفاده در صنایع سلامت، غذایی و دارویی برای ردیابی و اطمینان از اصالت محصولات

– ایجاد سیستم‌های رای‌گیری الکترونیکی

– استفاده در صنایع هوشمند شهری و اینترنت اشیا

به عنوان مثال، شرکت‌های بزرگی مانند IBM و Walmart از بلاکچین برای بهبود زنجیره تأمین و افزایش شفافیت استفاده می‌کنند. همچنین، شرکت‌هایی مانند Microsoft و JPMorgan Chase نیز در حال توسعه بلاکچین هستند تا برای کاربردهای مختلف آن استفاده کنند.